Denizcilerin deniz alanlarını ve bitişik arazileri temsil etmek için kullandığı özel haritalar olan denizcilik haritaları, tehlikeli bölgelerden, kum tepeciklerine, kayalıklardan derinlik ve akıntılara, navigasyon yardımcılarına kadar çeşitli sembollerle donatılmıştır . Bu haritalar, deniz akıntıları, derinlikler, su altı kanyonları, ana navigasyon yolları ve limanlar, boğazlar, burunlar, adalar ve kıyı özellikleri gibi bilgiler sağlar . Elektronik Harita Gösterim ve Bilgi Sistemi (ECDIS) ve Elektronik Navigasyon Grafiği (ENC) olmak üzere gelişmiş iki ana formatıyla denizcilikte vazgeçilmez araçlardandır .

Denizcilik haritaları Mercator ve Gnomonik gibi çeşitli projeksiyonlar kullanır; ekvator bölgelerinde formu korurken uzaklık veya alanı korumayan Mercator projeksiyonları yaygın kullanılırken, şekli korumasa da uzaklık ve yönü koruyan Gnomonik projeksiyonları kutup bölgelerinde tercih edilir  . Bu haritalar, denizcilere pozisyonlarını belirleme, güvenli rotalar planlama ve kayalar, kumullar ve diğer engeller gibi tehlikelerden kaçınma konusunda yardımcı olur . Denizcilik, Garmin ürünleri ve diğer harita çizelgeleri kullanılarak yapılan navigasyonda kritik bir rol oynamaktadır .

Ölçek Kullanımı

Ölçekler, harita üzerindeki oranları temsil eder ve haritadan haritaya değişiklik gösterir. Genellikle haritanın sağ üst köşesinde bulunan ölçek, 1:25.000 gibi bir oranı ifade eder.

Örneğin, 1:25000 ölçekli bir haritada harita üzerindeki 1 birimlik (cm) uzunluk, gerçekte yani arazide 25000 birim (cm)'e karşılık gelir. Daha küçük ölçekli haritalar, daha fazla alan detayını ve işaretini içerir, bu da yakından bir görünüm sağlar.

Liman haritası, küçük ölçekli bir harita örneğidir. Seyahat edenler, limandaki tüm engelleri ve diğer detayları yakından görmek istedikleri için bu tür haritaları kullanırlar. Daha büyük ölçekli haritalar genellikle kara ve su yollarını gösterir, ancak sınırlı ayrıntı içerir.

Derinlik Ölçü Birimi

Su derinliğini belirtmek için kullanılan ölçü birimini tespit etmek için haritanın sağ üst köşesine ve ölçeğin yakınına göz atın. Ölçü birimi genellikle büyük harflerle basılmıştır ve haritadan haritaya değişebilir. Bu bilgiye ihtiyaç duyarsınız çünkü farklı grafikler farklı ölçü birimlerini kullanabilir. Grafikte fit (feet), kulaç veya metre gibi ölçüm birimleri bulunabilir.

Seyir Hidrografi ve Oşinografi Dairesi Başkanlığı haritalarında derinlik genellikle metre ile ifade edilir.

Suyun en düşük derinliğini bulmak

Harita numaralarını okuyarak suyun en düşük derinliğini belirleyin. Siyah renkte yazılmış sayılar, su derinliğini temsil eder. Her bir sayı, bir bölgedeki "ortalama düşük su seviyesi"ni (MLLW) gösterir. Bu değer, gelgit etkisiyle ortalama su derinliğini ifade eder, bu nedenle genellikle su, haritada görünen derinlikten daha fazla olabilir.Negatif bir sayı görürseniz, bu bölgedeki su derinliğinin genellikle haritada belirtilenden daha az olduğu anlamına gelir.

Sığ Sular

Sığ suları belirlemek için koyu mavi bölgelere odaklanın. Deniz haritalarında, genellikle beyaz bölgeler suyu temsil eder, bu nedenle mavi alanlar daha belirgin olacaktır. Sığlık ve benzeri alanlar genellikle mavi renkte gösterilir. Bu tür alanlar haritadan haritaya değişebilir, ancak genellikle 5 metre derinliğin altında olmazlar.

Sığ alanlar genellikle kontur çizgileri veya diğer belirgin işaretlerle vurgulanır. Ancak, sığ alanların tam derinliği haritaya bağlı olarak değişir. Bazı haritalar, 3 kulaç altındaki alanları renklendirirken, diğerleri 1 kulaç derinliğinden daha az olan noktaları işaretler.

Kara Parçaları

Kara parçaları ve kum alanlarını tanımlamak için sarı veya ten rengi bölgelere odaklanın. Kuru arazi genellikle bir eşyükselti çizgisinin içinde bulunacaktır, ancak bu durum her zaman geçerli değildir. Su kanallarının ortasında yer alan bronz lekeleri özellikle göz önünde bulundurun. Bu lekeler bazen suyun altında kalabilir ve özellikle sığ sularda teknenize zarar verebilir.

Pusula Gülü

Yön belirlemek için pusula gülünü kullanın. Pusula gülü, sayılarla çevrelenmiş üç halkadan oluşan bir diziyi içerir.

Dış halka, gerçek kuzeyi temsil eden bir yıldız veya 0 ile işaretlenmiş bir referans noktasına sahiptir. İç halka ise haritanın basıldığı anki manyetik kuzey kutbunu gösterir. Manyetik bir pusula kullanarak pusula gülünü rehber olarak kullanarak seyahat etmek mümkündür.

Unutmayın ki, dünya üzerindeki manyetik alan zamanla değişmektedir; bu nedenle doğru bir yönlendirme için güncellenmiş bir pusulaya veya haritaya ihtiyaç duyabilirsiniz.

Şamandıralar

Seyir kılavuzları için kırmızı ve yeşil şamandıraları takip edin. Bu şamandıralar genellikle su kanallarını işaretler. Renkli daireler haritada görünen şamandıraları temsil eder ve bu daireleri izleyerek seyahat ederken kanallar boyunca yönlendirilirsiniz. Seyahat işaretçileri genellikle numaralandırılmıştır, bu da rotanızı izlemeyi kolaylaştırır.

IALA A şamandıralama sistemine göre, kırmızı fenerler genellikle kanalın sol tarafını işaret ederken, yeşil fenerler kanalın sağ tarafını belirtir. Bu renk kodlaması, su yollarında güvenli ve düzenli bir seyir için standart bir rehberlik sağlar.

Demirleme Alanları

Tekneler için demirleme noktalarını bulmak için çapa sembollerini arayın. Çapa, kara yakınındaki suları gösteren haritalarda tanıdık bir işarettir. Bu sembol, teknelerinizin güvenli bir şekilde demirleyebileceği alanları belirtir. Demirleme noktaları genellikle numaralar veya açıklamalarla etiketlenir ve hangi tür teknelerin bu bölgeleri kullanabileceğini açıklar.

Bunlar temel bilgilendirmeler olmak üzere daha detaylı bilgi ve kısaltmaları Seyir Hidrografi ve Oşinografi Dairesi Başkanlığı web sitesi ve yayınlarında bulabilirsiniz. 

Deniz Haritalarının Temelleri

Deniz haritaları, denizcilerin ve pilotların güvenli seyahatleri için hayati öneme sahip olan ve çeşitli önemli bilgileri içeren belgelerdir. Bu belgelerin temel özellikleri şunlardır:

• Dayanıklı Malzeme: Deniz haritaları, dayanıklı ve deforme olmayan bir malzeme üzerine çizilir ve kenarlarında 3 cm genişliğinde bir çerçeve bulunur .

• Yönler: Haritanın üst kenarı kuzeyi, alt kenarı güneyi, sağ kenarı doğuyu ve sol kenarı batıyı temsil eder .

• Projeksiyon: Deniz haritaları, sabit kurs çizgilerini meridyenlerle açılarını koruyacak şekilde düz segmentler olarak gösteren Merkator projeksiyonu kullanılarak çizilir .

• Chart Kitabesi: Harita ile ilgili bilgileri içeren chart kitabesi genellikle haritanın sağ veya sol üst köşesinde yer alır .

• Bilgiler: Deniz haritaları, kıyı hatları, yapılar, su altı tehlikeleri, navigasyon yardımcıları, şamandıralar, derinlikler, gelgitler ve akıntılar gibi bilgiler sağlar .

•  

• Bu bilgiler sayesinde, denizciler ve pilotlar güvenli rotalar planlayabilir, tehlikeli alanlardan kaçınabilir ve etkili bir şekilde iletişim kurabilirler:

• Denizcilik İçin Önemi: Doğru navigasyon haritaları, derinlik, kıyı hatları, tehlikeler ve yer işaretleri gibi kritik bilgiler sağlayarak deniz seyahati için hayati önem taşır .

• Havacılık İçin Önemi: Doğru navigasyon haritaları, pilotların güvenli ve verimli rotalar çizmelerine, tehlikeli alanlardan kaçınmalarına ve hava trafik kontrolü ile etkili bir şekilde iletişim kurmalarına olanak tanır .

Semboller ve Kısaltmalar

Denizcilik haritalarında kullanılan semboller ve kısaltmalar, çeşitli özellikleri ve bilgileri temsil eder ve uluslararası standartlara göre düzenlenmiştir. Bu semboller ve kısaltmalar denizciler için hayati önem taşır, çünkü yanlış yorumlanmaları navigasyon hatalarına ve potansiyel kazalara yol açabilir . İşte en yaygın kullanılan bazı semboller ve kısaltmalar:

• Kıyı Özellikleri: Kumlu plajlar, kayalık sahiller, uçurumlar gibi özellikler .

• Su Derinliği: Sığ su, derin su ve belirli derinlikler .

• Navigasyon Yardımcıları: Şamandıralar, ışıklar, enkaz, kayalar .

• Tehlike Alanları: Denizcilik sınırları ve özel ekonomik bölgeler gibi belirlenmiş alanlar .

• Kara İşaretleri: Binalar, kuleler ve diğer dikkat çekici yapılar .

•  

• Kullanılan kısaltmalar arasında coğrafi konumlar için Lat (Enlem), Long (Boylam), yönler için N (Kuzey), S (Güney), E (Doğu), W (Batı), hız birimi olarak kn (knot), mesafe ve derinlik birimleri olarak m (metre) ve ft (feet) bulunur .

•  

• Bu semboller ve kısaltmalar, "Seyir Haritalarında Kullanılan Semboller ve Terimler" kitapçığında üç sütun halinde sunulur: "isimler", "kaynak" ve "çizelge" . Bu tablolar, denizcilerin ve navigasyonla ilgilenen diğer kişilerin kolayca anlamasını ve kullanmasını sağlar. Özellikle "alt özellikler ve kısaltmalar" bölümünde coğrafi özelliklerle ilgili çeşitli kısaltmalar yer alır . Örneğin, "Bld'ler" (kayalar), "Cl" (uçurumlar), "G" (çakıl) ve "M" (çamur) gibi terimler bu bölümde açıklanır .

•  

• Nihayetinde, bu semboller ve kısaltmaların tam ve güncel listesine "Seyir Haritalarında Kullanılan Semboller, Kısaltmalar ve Terimler Kitabı"ndan ulaşılabilir. Bu kaynak, denizcilik haritalarının doğru ve etkili bir şekilde kullanılmasını sağlamak için gereklidir .

Renklerin Anlamı

Denizcilik haritalarında renkler, çeşitli yükseklik ve derinlikleri temsil etmek için kullanılır. İşte deniz haritalarında kullanılan renkler ve bunların anlamları:

• Koyu Kahverengi: 2000-2500 metre yükseklikteki alanları, genellikle yüksek dağları gösterir .

• Kahverengi: 1500-2000 metre yükseklikteki alanları, dağlık bölgeleri temsil eder .

• Turuncu: 1000-1500 metre yükseklikteki alanları, genellikle platoları belirtir .

• Sarı: 500-1000 metre yükseklikteki alanları, platoları ve yaylaları gösterir .

• Yeşil: 0-200 metre yükseklikteki alanlar için kullanılır, alçak arazileri ve kıyı ovalarını temsil eder .

• Açık Mavi: Deniz seviyesinden -200 metreye kadar olan sığ su alanlarını belirtir .

• Mavi: Her 500 metre derinlik için renk tonu koyulaşır, daha derin suları gösterir; bu ilke göller için de geçerlidir .

• Kırmızı: Deniz haritalarında sınırları belirtmek için kullanılır .

• Beyaz: Deniz haritalarında buzulları ve buzulları gösterir .

• Koyu Mavi: Derin denizleri ve okyanusları, -1000 metreye kadar olan derinlikleri temsil eder .

• Siyah: İnsan yapımı özellikleri, örneğin kanalları, derinleştirilmiş alanları veya şamandıraları gösterir .

• Eflatun: Özel navigasyon uyarılarını, örneğin askeri tatbikat bölgelerini veya su altı kablolarını işaretler .

• Turuncu veya Kırmızı: Deniz haritalarında eş derinlik çizgilerini, eşit derinlikteki noktaları birleştiren çizgileri temsil eder .

• Açık Yeşil: Deniz seviyesinin üzerindeki 200-500 metre yükseklikteki alanları, vadileri ve kıyı bölgelerini gösterir .

•  

• Bu renkler, denizcilik haritalarında yükseklik ve derinlik değişimlerini temsil etmek için renk varyasyonlarının kullanıldığı fiziksel haritalarda olduğu gibi, yükseklik arttıkça yeşilden kahverengiye ve beyaza doğru değişir  . Bu renk kodlaması, denizcilerin harita üzerindeki çeşitli yükseklik ve derinlik aralıklarını hızlı ve kolay bir şekilde tanımlamalarını sağlar.

Derinlik, Sesler ve İzobatlar

• Derinlik: Denizcilik haritalarında derinlik, su yüzeyi ile deniz tabanı arasındaki dikey mesafeyi ifade eder ve fathom, metre veya feet cinsinden ölçülür .

• Örneğin, bir haritada "12" olarak belirtilen bir derinlik, o noktadaki suyun 12 fathom (yaklaşık 22 metre) derinlikte olduğunu gösterir .

• Sesler (Soundings): Sesler, denizcilik haritalarında belirli noktalardaki su derinliğinin ölçümüdür ve sayısal değerler olarak temsil edilir. Bu ölçümler, kurşun hatları, fathometreler veya sonar gibi yöntemler kullanılarak yapılır .

• Haritalarda noktalar, daireler veya diğer sembollerle gösterilen sesler, denizcilerin mevcut su derinliğini anlamalarına yardımcı olur .

• İzobatlar (Isobaths): İzobatlar, eşit derinlikteki noktaları birleştiren çizgiler olup, denizcilik haritalarında deniz tabanının topografyasının görsel temsilini sağlar .

• İzobatlar genellikle katı veya kesik çizgiler olarak çizilir ve etiketlerle derinlik gösterilir .

• İzobatlar arasındaki mesafe, derinlikteki değişim oranını gösterir ve bu bilgi denizcilerin güvenli seyrüsefer yapmalarına, rotalarını planlamalarına ve güvenli şekilde demir atmalarına yardımcı olur .

•  

• Denizcilikte güvenli navigasyon için derinlik, sesler ve izobatların anlaşılması hayati önem taşır. İzobatlar ve sesler, deniz tabanının topografyasını görselleştirmek ve deniz biyolojisi, okyanus bilimi, iklim bilimi, jeoloji ve mühendislik gibi alanlarda çalışmalar yapmak için kullanılır. Özellikle, izohips ve izobat, okyanusun küresel iklim sistemdeki rolünü anlamak ve gelecekteki iklim senaryolarını öngörmek için önemlidir . Bu çizgiler, deniz tabanının jeolojik tarihini incelemek ve gelecekteki jeolojik olayları tahmin etmek için de kullanılır . Ayrıca, mühendislikte, deniz kuvvetlerine dayanabilecek yapıları tasarlamak ve inşaat projelerinde güvenliği sağlamak için esastır .

Navigasyon ve Rota Planlama

Navigasyon ve rota planlaması, denizciler için temel becerilerdir ve güvenli seyrüsefer için kritik bilgiler sağlar. İşte bu sürecin adımları:

1. Başlangıç Noktasını ve Varış Yerini Belirleme:

• Başlangıç noktasını belirleyin ve varış yerinizi tespit edin .

• Haritanın özelliklerini kullanarak rotanızı çizin .

1. Rota Planlarken Dikkate Alınması Gereken Faktörler:

• Suyun derinliği, navigasyon tehlikeleri ve geminin su çekimi gibi faktörleri göz önünde bulundurun .

• Haritayı GPS ve radar gibi diğer navigasyon araçları ile karşılaştırarak doğruluğunu ve güvenliğini kontrol edin .

1. Elektronik Denizcilik Haritaları ve Yazılımlar:

• MaxSea DF Navigator gibi popüler deniz navigasyon yazılımlarının özellikleri, GPS entegrasyonu, AIS modülü, meteoroloji modülü, rota modülü, 3D harita görüntüsü ve Türkçe dil desteği içerir .

• Bu yazılım, dünya haritalarını kapsayan ve her dört ayda bir güncellenen en son C-MAP Professional+ Elektronik Deniz Haritası Veritabanını içerir .

• MaxSea DF Navigator'ın sistem gereksinimleri, tüm Windows XP/Vista/7 sistemleri (32 ve 64-bit) ile uyumludur, Intel i386 işlemci veya daha yükseği, en az 128 MB RAM, en az 64 MB grafik kartı, en az 10 GB depolama alanı gerektirir ve donanım olarak yalnızca USB portu ve DVD sürücüsü gerekir .

• Elektronik denizcilik haritaları (ENC), geleneksel kağıt haritalara göre avantajlar sunar; gerçek zamanlı güncellemeler, daha büyük doğruluk, gelişmiş navigasyon güvenliği ve verimliliği ve azaltılmış çevresel etki gibi özellikler sağlar .

•  

• Navigasyon ve rota planlamasında etkin bir şekilde denizcilik haritalarını kullanabilmek için sadece rota planlama değil, aynı zamanda harita okuma ve yorumlama becerileri de gereklidir . Global Navigasyon Uydu Sistemleri (GNSS) gibi GPS, GLONASS ve Galileo, hassas konum bilgileri sağlar ve otomatik rota planlaması ve gerçek zamanlı izleme olanakları sunar .

Yaygın Hatalar ve Nasıl Önlenir

Denizcilik haritalarını kullanırken karşılaşılan yaygın hatalar ve bu hataların nasıl önlenebileceği konusunda dikkat edilmesi gereken noktalar şunlardır:

• Koordinat Ölçümünün Yanlış Anlaşılması:

• Haritalarda enlem ve boylamı temsil eden kılavuz sistemini ve bu sistemdeki paralel (enlem) ile meridyen (boylam) çizgilerini doğru okumak esastır .

• Ölçek ve Mesafelerin Yanlış Yorumlanması:

• Haritaların ölçeğini anlamak, mesafeleri ve boyutları doğru tahmin etmek için kritik öneme sahiptir. Ölçek bilgisi, haritada bir mesafenin gerçekte ne kadar olduğunu gösterir .

• Derinlik ve Sondaj Bilgilerinin Yanlış Anlaşılması:

• Navigasyon sırasında karaya oturma veya diğer tehlikeli durumları önlemek için derinlik bilgilerinin; sondajlar, kontur çizgileri ve gölgelendirme yoluyla nasıl temsil edildiğini doğru anlamak gereklidir .

• Gelgit Bilgilerinin Yanlış Yorumlanması:

• Gelgit aralıkları, yüksek ve alçak gelgit zamanları ve gelgit akıntıları gibi gelgit bilgileri, güvenli navigasyon için hayati önem taşır. Mevcut duruma bu bilgileri nasıl uygulayacağınızı bilmek gerekir .

• Navigasyon Uyarılarını ve Sembollerini Göz Ardı Etmek:

• Haritalar, enkazlar, şamandıralar ve kısıtlı alanlar gibi potansiyel tehlikeleri belirten navigasyon uyarıları ve semboller içerir. Bu sembollerin ne anlama geldiğini bilmek ve onları doğru yorumlamak, güvenli bir seyir için şarttır .

• Manyetik Sapmayı Hesaba Katmamak:

• Manyetik sapma, gerçek kuzey ile manyetik kuzey arasındaki açıdır ve konumunuza ve zamana bağlı olarak değişebilir. Haritalar manyetik sapma bilgilerini sağlar ve bu, manyetik pusula kullanılırken dikkate alınmalıdır. Manyetik sapmayı hesaba katmamak, ciddi navigasyon hatalarına yol açabilir .

• Harita Güncellemelerini ve Düzeltmelerini İhmal Etmek:

• Denizcilik haritaları, yeni tehlikeler, yapılar veya derinlikteki değişiklikler gibi deniz ortamındaki değişiklikleri yansıtmak üzere düzenli olarak güncellenir. Güvenli navigasyon için bu güncellemeleri düzenli olarak kontrol etmek ve gerekli düzeltmeleri uygulamak önemlidir .

• Yalnızca Elektronik Haritalara Güvenmek:

• Elektronik haritalar yardımcı olabilir, ancak doğruluğu ve güvenliği sağlamak için kağıt haritalar ve diğer navigasyon araçları ile karşılaştırılmalıdır .

• Yerel Denizcilik Otoritelerine Danışmamak:

• Liman başkanları veya sahil güvenlik gibi yerel denizcilik otoriteleri, yerel navigasyon tehlikeleri, düzenlemeler ve en iyi uygulamalar hakkında değerli bilgiler sağlayabilir. Güvenli ve uygun bir seyir için bu otoritelere danışmak esastır .

• Güvenlik Kontrollerini ve Prosedürlerini İhmal Etmek:

• Gemi ekipmanlarının kontrol edilmesi, hava koşullarının izlenmesi ve düzgün bir dikkatli bakışın sürdürülmesi gibi düzenli güvenlik kontrolleri ve prosedürleri, güvenli navigasyon için kritiktir. Bu kontrolleri ve prosedürleri ihmal etmek, kazalara ve tehlikeli durumlara yol açabilir .

Sonuç

Bu makalede ele aldığımız gibi, denizcilik haritaları ve bu haritaların yaşamsal öğeleri, denizcilerin ve pilotların güvenli ve etkili seyrüseferlerini desteklemekte olup karmaşık sembolleri ve renkleriyle navigasyonun hayati bilgilerini sunmaktadır.

Haritaların düzgün kullanılması, okyanusların derinliklerinden yüksek gökyüzüne kadar yolculukların emniyetini ve verimliliğini artırıyor, bu da onların denizcilik ve havacılık sektörlerindeki önemini daha da pekiştiriyor.

Sonuç olarak, denizcilik haritalarındaki derinlik, sesler, izobatlar ve diğer tüm detayların doğru bir şekilde yorumlanması, güvenli bir yolculuğun ayrılmaz bir parçasıdır.

MaxSea DF Navigator gibi gelişmiş navigasyon yazılımlarının özellikleri ise bu yorumlamayı daha da kolaylaştırıyor. Navigasyon ve rota planlama becerilerinizi daha da ilerletmek isterseniz, size sunulan en güncel bilgilerle donatılmış profesyonel çözümleri keşfedin.

S.S.S.

Denizcilik haritalarında uzaklık nasıl ölçülür?

Denizcilik haritalarında uzaklığı ölçmek için Merkator projeksiyon sisteminde enlem ölçeği kullanılır.

Deniz haritaları hangi türlere ayrılır?

Navigasyon için kullanılan başlıca iki tür deniz haritası bulunur: Kerte hattı rotalarını düz çizgi olarak gösteren Merkator projeksiyon haritaları ve meridyenleri düz çizgilerle gösteren gnomonik haritalar.

Denizcilikte RNC nedir?

RNC, yani Raster Nautical Chart, kağıt deniz haritalarının elektronik bir görüntüsüdür. Kağıt haritalar taranır ve her bir satırı piksellere dönüştürülerek dijital formata getirilir.

ENC haritalarının standartlarını belirleyen kuruluş hangisidir?

ENC, yani Elektronik Navigasyon Haritalarının hazırlanma standartları, Uluslararası Hidrografi Örgütü (IHO) ve Uluslararası Denizcilik Örgütü (IMO) tarafından 1980'lerin ortalarında emniyetli seyir amacıyla kullanımı için geliştirilmeye başlanmıştır.